Alzheimer Nedir ?
Son yıllarda adını sıkça duyduğumuz Alzheimer; Alman doktor Alzheimer tarafından ilk kez bir kadın hastasında teşhis edilmiştir. Bu hastalığın 1906 yılından beri bilinmesine rağmen hala çaresi bulunamadı. Bunama’nın en sık sebebi olan Alzheimer, gelişen tıbbın yeni tedavi olanaklarına karşın 21. yüzyılın en önemli halk sağlığı sorunlarından biri haline geldi. Bugün yaşlılarda kalp hastalıkları, kanser ve inmeden sonra en sık karşılaşılan dördüncü hastalık olan Alzheimer, en yüksek maliyetli hastalıklar sıralamasında ise kalp hastalıkları ve kanserden sonra üçüncü sırada geliyor.
Bunamanın sebeplerinden biri olan Alzheimer, genel olarak bir yaşlılık hastalığıdır. Dünyanın değişik ülkelerinde yapılan çalışmalara göre bu hastalık 65 yaşın üzerinde %5 - 10 oranında görülmekte ve bu sıklık 65 yaşından sonraki her 5 yılda bir, ikiye katlanarak artmaktadır. 85 yaşın üzerinde ise her üç kişiden birinde Alzheimer hastalığına rastlanmasını bir hayli korkutucudur. Ailesinde Alzheimerli bulunanlarda hastalığın ortaya çıkma riski, diğer kişilere göre biraz daha yüksek. Ancak bu da Alzheimerli akrabası olan herkesin mutlaka bu hastalığa yakalanacağı anlamına gelmez.
Alzheimer hastalığında henüz bilinmeyen nedenlerle beynin belli bölgelerinde proteinler birikerek sinir hücrelerini hasara uğratıyor, birbirleri ile olan bağlantılarını koparıyor ve sinir uyarılarını taşıyan bazı kimyasal maddelerin miktarını azaltıyor. Kısacası, beynin iletişim ağı ciddi anlamda bozulur. Bunun sonucunda da bilgiler ve zihinsel beceriler birer birer yitirilir. Zihinsel sorunların beraberinde de çoğu kez depresyon, hayaller görme, saldırganlaşma, nedensiz ağlamalar, uyku bozukluğu ve amaçsız dolaşmalar gibi davranışsal sorunlar eşlik eder.
ALZHEIMER’ İN BELİRTİLERİ
Günlük yaşam işlevlerini etkileyecek düzeyde bellek kaybı
Günlük yaşam işlevlerini yerine getirmede zorluk çekme
Basit kelimeleri bulmada güçlük çekme
Zaman ve mekanları karıştırma
Yargıya varma ve karar vermede güçlük çekme
Pratik düşünme becerisinde güçlük çekme
Sık kullanılan eşyaları yanlış yere koyma
Ruh hali veya davranışlarda değişiklik gösterme
Kişilik değişiklikleri gösterme
Alışılagelmiş işler ve sorumluluklardan kaçma
Alzheimer hastalığının erken fark edilmesi birçok bakımdan yararlıdır. Kendinizde veya bir yakınınızda yukarıda yazılan 10 belirtiden bir veya birkaçını fark ettiyseniz, zaman geçirmeden bir nörologa veya bir psikiyatriste ya da yakınınızdaki bir başka doktora başvurunuz.
HASTALIK NASIL İLERLİYOR
Alzheimer hastalığı çoğu kez yavaş yavaş ortaya çıkan unutkanlıklarla başlar. Zaman içinde başka zihinsel ve davranışsal bozukluklar da eklenir ve hastalar gündelik işlerini bile yapamaz hale gelir.
Başlangıç Evresi
İsimleri, tarihleri olayları, eşyaların yerini unutma
Kelimeleri bulamama, yanlış kullanma
Soruları tekrarlama
Yolları, mekanları karıştırma
İşte verimliliğin düşmesi
Çevresine ve hobilerine ilgide azalma
Hastalığını kabul etmeme
Orta Evre
Unutkanlıklarda artma, yeni hiçbir şey öğrenememe
İnsanları tanıyamama
Yıkanma, giyinme gibi gündelik işlerde yardım ve hatırlatma ihtiyacı
Ruhsal ve davranışsal değişiklikler: Depresyon, uyku bozukluğu, hayaller görme, çabuk sinirlenme vb.
Amaçsız dolaşmalar
İleri Evre
Ailesini bile tanıyamama
Yürüme, yemek yeme güçlüğü
Altına kaçırma
Ciddi davranış bozuklukları
Sonunda tam bakım ihtiyacı
TEDAVİ
Yakın zamanlara kadar etkili tedavi seçenekleri bulunmadığından, Alzheimer hastaları ne yazık ki kaderlerine terk ediliyordu. Oysa günümüzün tıbbı, Alzheimer hastalarının tedavisinde umut ışığı yakan modern ilaçlara sahip durumdadır. Henüz hastalığı durduran ya da geri döndüren bir tedavi şekli bulunmasa da, hastalığın belirtilerini belli ölçülerde gidererek, hem hastanın hem de yakınlarının yaşam kalitesini artırabilecek tedavi yöntemleri mevcuttur. Ayrıca eşlik eden depresyon, huzursuzluk, uyku bozuklukları, hayaller görme gibi ruhsal ve davranışsal sorunların da giderilmesine yönelik etkili tedavi olanakları bulunmaktadır.